Suunto Ocean Podręcznik użytkownika

Ustawienia algorytmu

Rozwój modelu dekompresyjnego Suunto wywodzi się z lat 80. XX wieku, kiedy to firma Suunto wdrożyła model Bühlmanna oparty na wartościach M w Suunto SME. Od tamtego czasu nieustannie prowadzone są badania wspierające rozwój zarówno z udziałem firmowych, jak i zewnętrznych ekspertów.

Algorytm Bühlmann 16 GF

Algorytm dekompresji Bühlmanna został opracowany przez szwajcarskiego lekarza dr Alberta A. Bühlmanna, który badał teorię dekompresji od 1959 roku. Algorytm dekompresji Bühlmanna to teoretyczny model matematyczny opisujący sposób, w jaki gazy obojętne wnikają do organizmu ludzkiego i opuszczają organizm wraz ze zmianą ciśnienia otoczenia. W ciągu wielu lat opracowano kilka wersji tego algorytmu, które przyjęli różni producenci komputerów nurkowych. Suunto Ocean wykorzystuje algorytm nurkowania Bühlmann 16 GF firmy Suunto oparty na modelu Bühlmann ZHL-16C, dla którego zaimplementowaliśmy własny kod. Algorytm można modyfikować za pomocą współczynników gradientowych, aby ustawić poziom konserwatyzmu.

Współczynniki gradientu

Współczynnik gradientu (GF) to parametr umożliwiający tworzenie różnych poziomów konserwatyzmu. Współczynniki GF dzielą się na dwa oddzielnie parametry: współczynnik gradientu niski i współczynnik gradientu wysoki.

Korzystając ze współczynników GF z algorytmem Bühlmanna, można ustawić margines bezpieczeństwa dla nurkowania – polega to na zwiększeniu konserwatyzmu kontroli, gdy różne przedziały tkankowe osiągają dopuszczalną wartość M. Współczynnik gradientu jest definiowany jako procent gradientu wartości M i definiowany w zakresie od 0% do 100%.

Często używaną kombinacją jest GF (niski) 30% i GF (wysoki) 70% (zapisywane również jako GF 30/70). Ustawienia te oznaczają, że pierwszy przystanek nastąpi, gdy wiodąca tkanka osiągnie 30% wartości M. Im niższa jest pierwsza wartość, tym węższy jest margines nadmiernego nasycenia tkanek. Na skutek tego pierwszy przystanek będzie wymagany przy większej głębokości. Współczynnik gradientu równy 0% oznacza linię ciśnienia otoczenia, a współczynnik gradientu równy 100% oznacza linię wartości M.

Na poniższej ilustracji współczynnik GF (niski) ustawiono na 30%, zaś wiodące przedziały tkankowe reagują na 30-procentowy limit wartości M. Przy tej głębokości ma miejsce pierwszy przystanek dekompresyjny.

Wraz z wynurzaniem współczynnik GF przechodzi od wartości 30% do 70%. GF 70 oznacza ilość dozwolonego nadmiernego nasycenia tkanek przy wychodzeniu na powierzchnię. Im niższa jest wartość GF (wysoki), tym dłuższy będzie przystanek płytki potrzebny do desaturacji przed wynurzeniem. Na poniższej ilustracji współczynnik GF (wysoki) ustawiono na 70%, zaś wiodące przedziały tkankowe reagują na 70-procentowy limit wartości M.

Na tym etapie można powrócić na powierzchnię i zakończyć nurkowanie.

Znaczenie % GF (niski) dla profilu nurkowania przedstawiono na poniższej ilustracji. Pokazano, w jaki sposób % GF (niski) określa głębokość, na której wynurzanie zostaje spowolnione, oraz głębokość pierwszych przystanków dekompresyjnych. Na ilustracji przedstawiono, jak różne wartości % GF (niski) zmieniają głębokość pierwszego przystanku. Im wyższa jest wartość % GF (niski), tym płytsza będzie głębokość pierwszego przystanku.

Znaczenie współczynników % GF (wysoki) dla profilu nurkowania przedstawiono na poniższej ilustracji. Pokazano, w jaki sposób % GF (wysoki) wpływa na czas dekompresji spędzony na płytkim etapie nurkowania. Im wyższa jest wartość % GF (wysoki), tym krótszy jest łączny czas nurkowania oraz mniej czasu nurek spędza na płytkiej głębokości. Jeśli wartość % GF (wysoki) będzie niższa, nurek spędzi więcej czasu na płytkiej głębokości, zaś łączny czas nurkowania się wydłuży.

Współczynnik gradientu można dostosować. Domyślne ustawienie konserwatyzmu w Suunto Ocean jest ustawione na średnie (40/85). Można dostosować ustawienia, aby były bardziej agresywne lub bardziej konserwatywne niż wartość domyślna. Należy wybrać jeden ze wstępnie ustawionych poziomów lub ustawić własny poziom.

Wstępnie ustawione wartości są następujące:

• Niski: 45/95

• Średni: 40/85 (domyślnie)

• Wysoki: 35/75

W przypadku nurkowań rekreacyjnych wysokie ustawienie konserwatyzmu (35/75) zapewnia większy bufor pozwalający uniknąć wymagań dekompresji. Niskie ustawienie konserwatyzmu (45/95) zapewnia więcej czasu NDL, ale także niższy bufor, więc jest to bardziej agresywne ustawienie.

Istnieje kilka czynników ryzyka, które mogą wpływać na podatność nurka na chorobę dekompresyjną, takich jak stan zdrowie i zachowanie. Czynniki te różnią się w zależności od osoby i od dnia.

Czynniki ryzyka osobistego, które mogą zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia choroby dekompresyjnej, są następujące:

• ekspozycja na niską temperaturę – temperatura wody poniżej 20°C (68°F)
• poziom sprawności fizycznej poniżej przeciętnej
• wiek, szczególnie wiek powyżej 50 lat
• zmęczenie (zbyt intensywne ćwiczenia, brak snu, wyczerpujące podróże)
• odwodnienie (wpływa na krążenie i może spowolnić desaturację)
• stres
• ciasno dopasowany sprzęt (może spowolnić desaturację)
• otyłość (BMI wskazujące na otyłość)
• otwór w przegrodzie międzyprzedsionkowej (PFO)
• wysiłek fizyczny przed lub po nurkowaniu
• wyczerpująca aktywność podczas nurkowania (zwiększa przepływ krwi, przenosząc dodatkowy gaz do tkanek)

Profil dekompresji

Profil dekompresji można wybrać w obszarze Opcje nurkowania > Algorytm > Profil dekompr..

Ciągła profil dekompresji

Tradycyjnie od czasu opracowania tabel Haldane'a z 1908 r. przystanki dekompresyjne zawsze były rozmieszczane w stałych odstępach, takich jak 15 m, 12 m, 9 m, 6 m i 3 m. Ta praktyczna metoda została wprowadzona przed pojawieniem się komputerów nurkowych. Jednak podczas wynurzania nurek faktycznie wykonuje dekompresję w postaci serii stopniowych mini etapów, w rezultacie tworząc płynną krzywą dekompresyjną. Pojawienie się mikroprocesorów pozwoliło Suunto stworzyć dokładniejszy model rzeczywistych zachowań dekompresyjnych. Podczas każdego wynurzania z przystankami dekompresyjnymi komputery nurkowe Suunto obliczają punkt, w którym przedział kontrolny przecina linię ciśnienia otoczenia (czyli punkt, w którym ciśnienie w tkankach jest większe niż ciśnienie otoczenia) i rozpoczyna się desaturacja. Jest to określane jako dolny pułap dekompresji. Ponad głębokością dolnego pułapu i poniżej górnego pułapu znajduje się „okno dekompresji”. Zakres okna dekompresji zależy od profilu nurkowania.

Optymalna dekompresja następuje w oknie dekompresji, które jest wyświetlane za pomocą dwóch strzałek – skierowanych w górę i w dół – obok wartości głębokości. W przypadku wykroczenia ponad pułap górny strzałka skierowana w dół oraz alarm akustyczny poinformują nurka o konieczności zejścia niżej, do okna dekompresji.

Na poziomie pułapu dolnego lub w jego pobliżu desaturacja w tkankach wiodących szybkich będzie powolna, ponieważ gradient zewnętrzny jest niewielki. Tkanki wolniejsze mogą wtedy nadal ulegać saturacji i jeśli upłynie odpowiednia ilość czasu, obowiązek dekompresji może się zwiększyć, w którym to przypadku pułap górny może się obniżyć, a dolny może się podnieść. Dolny pułap dekompresji oznacza punkt, w którym algorytm dąży do maksymalizacji kompresji pęcherzyków, podczas gdy górny pułap dekompresji maksymalizuje desaturację tkanek.

We wzburzonych wodach utrzymanie dokładnej głębokości w celu optymalizacji dekompresji może być trudne, dlatego dodatkową zaletą jest posiadanie górnego i dolnego pułapu dekompresji. Utrzymując głębokość poniżej pułapu górnego, ale nad pułapem dolnym, nurek nadal wykonuje dekompresję, chociaż wolniej niż w tempie optymalnym, co zapewnia dodatkowy bufor minimalizujący ryzyko, że fale wyniosą nurka ponad pułap górny. Ponadto krzywa dekompresji ciągłej zastosowana przez Suunto zapewnia znacznie łagodniejszy i bardziej naturalny profil dekompresji niż tradycyjna dekompresja stopniowa.

Stopniowa profil dekompresji

W tym profilu dekompresji wynurzanie dzieli się na tradycyjne 3-metrowe (10 stóp) stopnie lub etapy.

W tym modelu nurek wykonuje dekompresję na tradycyjnych stałych głębokościach. Wartość górnego pułapu w oknie przełączania pokaże głębokość następnego etapu, a gdy nurek osiągnie okno dekompresji, uruchomi się licznik czasu pokazujący wymaganą długość przystanku dekompresyjnego.

Przykładowe nurkowanie dekompresyjne – zobacz Przykład – tryb wielu gazów.

Ustawienia wysokości n.p.m.

Ustawienie wysokości n.p.m. automatycznie dostosowuje obliczenia dekompresji do danego zakresu wysokości n.p.m.: Ustawienie to można znaleźć w obszarze Opcje nurkowania » Algorytm » Wysokość npm. Do wyboru dostępne są trzy zakresy:

• 0-300 m (0-980 stóp) (domyślnie)
• 300-1500 m (980-4900 stóp)
• 1500-3000 m (4900-9800 stóp)

W konsekwencji dozwolone limity przystanków bezdekompresyjnych ulegają znacznemu zmniejszeniu.

Na dużych wysokościach ciśnienie atmosferyczne jest niższe niż na poziomie morza. Po przybyciu na miejsce położone na większej wysokości w organizmie człowieka znajduje się więcej azotu niż w stanie równowagi dla wysokości początkowej. Ten dodatkowy azot jest stopniowo uwalniany i przywrócony zostaje stan równowagi. Firma Suunto zaleca, aby przed nurkowaniem przeznaczyć co najmniej trzy godziny na aklimatyzację organizmu do nowej wysokości.

Przed rozpoczęciem nurkowania na większej wysokości należy ją odpowiednio uwzględnić w ustawieniu wysokości n.p.m. komputera nurkowego. Maksymalne ciśnienie parcjalne azotu dopuszczalne w ramach modelu matematycznego stosowanego przez komputer nurkowy jest zmniejszane odpowiednio do niższego ciśnienia otoczenia.

Czas trwania przystanku bezpieczeństwa

Przystanek bezpieczeństwa jest zawsze zalecany dla każdego nurkowania na głębokość przekraczającą 10 metrów (33 stóp). Można zmienić ustawienia przystanku bezpieczeństwa w następujący sposób:

3 min: Przystanek bezpieczeństwa trwa zawsze 3 minuty, nawet po ostatnim przystanku dekompresyjnym. Czas przystanku bezpieczeństwa nie jest wliczany do czasu wynurzenia (TTS).

4 min: Przystanek bezpieczeństwa trwa zawsze 4 minuty, nawet po ostatnim przystanku dekompresyjnym. Czas przystanku bezpieczeństwa nie jest wliczany do czasu wynurzenia (TTS).

5 min: Przystanek bezpieczeństwa trwa zawsze 5 minut, nawet po ostatnim przystanku dekompresyjnym. Czas przystanku bezpieczeństwa nie jest wliczany do czasu wynurzenia (TTS).

Zawsze wył.: Podczas nurkowania przystanek bezpieczeństwa nie jest wskazywany.

Regulowany: Po dekompresji dodawany jest 3-minutowy przystanek bezpieczeństwa, ale jego czas trwania jest dostosowywany na podstawie profilu nurkowania. Oznacza to, że przystanek może być krótszy, jeśli czas spędza się na płyciźnie. Przewidywany czas jest wliczany do czasu wynurzenia (TTS).

Zobacz Przystanki bezpieczeństwa.

Głębokość ostatniego przystanku

Można dostosować głębokość ostatniego przystanku dla nurkowań dekompresyjnych w obszarze Opcje nurkowania » Algorytm » Ost. przystanek deko.. Dostępne są dwie opcje: 3 m i 6 m (9,8 stopy i 19,6 stopy).

Głębokość ostatniego przystanku domyślnie ustawiona jest jako 3 m (9,8 stopy).